Φήλιξ

I

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Μαρτύρησε στη Λυκαονία (294) επί Διοκλητιανού (284-305) με αποκεφαλισμό, μαζί με τον πρεσβύτερο Ιανουάριο και τους Σεπτιμίνο και Φουρτουνάτο. Η μνήμη του τιμάται στις 16 Απριλίου.

2. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο στην Απολλωνία της Μακεδονίας, σε άγνωστο χρόνο, μαζί με τους Ίσαυρο, Ιννοκέντιο, Ιερεμία και Περεγρίνο. Η μνήμη του τιμάται στις 17 Ιουνίου.

3. Καταγόταν από τη Γαλλία. Μαρτύρησε τον 2o αι. με τον Ανδέχιο και τον Θύρσο. Η μνήμη του τιμάται στις 7 Οκτωβρίου.

4. Μαρτύρησε στη Ρώμη επί Αντωνίνου (138-160), μαζί με πολλούς άλλους. Η μνήμη του τιμάται στις 24 Μαΐου.

5. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο επί Κλαυδίου B’ (268-269), μαζί με τον εκκλησιαστικό συγγραφέα Ιππόλυτο και πολλούς άλλους. Η μνήμη του τιμάται στις 30 Ιανουαρίου.

6. Μαρτύρησε με αποκεφαλισμό, μαζί με τον πρεσβύτερο Ευσέβιο. Η μνήμη του τιμάται στις 7 Οκτωβρίου.

II

Όνομα 4 παπών και 1 αντίπαπα.

1. Φ. A’ (269-274). Ήταν ο 25ος ή 27ος επίσκοπος Ρώμης και διαδέχθηκε τον Διονύσιο. Οι πληροφορίες που αναφέρονται σ’ αυτόν είναι αμφισβητούμενες. Οι Ρωμαίοι τον θεωρούν μάρτυρα, ενώ είναι εξακριβωμένο πως στην εποχή του δεν σημειώθηκαν διωγμοί. Η Kαθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 20 Μαΐου.

2. Φ. B’ (355-358). Αντίπαπας. Εξελέγη στη διάρκεια της εξορίας του πάπα Λιβερίου. Τελικά οι Αρειανοί έπεισαν τον Κωνστάντιο να αποκαταστήσει τον Λιβέριο, ο οποίος, όταν γύρισε στη Ρώμη, καθαίρεσε τον Φ. και τον εξόρισε. Είναι ο μοναδικός αντίπαπας που οι ρωμαϊκοί κατάλογοι τον συμπεριέλαβαν στη σειρά των νόμιμων παπών.

3. Φ. Γ’ (483-492). Διάδοχος του Σιμπλικίου. Είναι κυρίως γνωστός επειδή καταπολέμησε τη συμβιβαστική πολιτική του Ζήνωνα, στο ζήτημα της διευθέτησης του μονοφυσιτικού προβλήματος και των συνεπειών του. Ο Φ. έστειλε δύο φορές αντιπροσώπους του στην Κωνσταντινούπολη, την πρώτη για να εξετάσουν την εγκυρότητα των κατηγοριών κατά του πατριάρχη Ακακίου και τη δεύτερη για να του κοινοποιήσουν την καθαίρεση και τον αφορισμό του. Τελικά ο πατριάρχης Ακάκιος και ο κλήρος της Κωνσταντινούπολης, σε απάντηση των ενεργειών αυτών του πάπα, έσβησαν το όνομα του Φ. από τα δίπτυχα. Το γεγονός αυτό οι καθολικοί το ονόμασαν «Ακακιανό σχίσμα».

4. Φ. Δ’ (526-530). Διαδέχθηκε στον παπικό θρόνο τον Ιωάννη A’, που πέθανε στη φυλακή. Ουσιαστικά επιβλήθηκε από τον Θεοδώριχο. Τέσσερα χρόνια αργότερα αποφάσισε, επειδή ήταν άρρωστος, να ορίσει ως διάδοχό του τον αρχιδιάκονό του Βονιφάτιο B’. H ενέργεια αυτή διαίρεσε τον ρωμαϊκό κλήρο και οδήγησε σε σχίσμα, γιατί εξελέγησαν δύο πάπες ταυτόχρονα, ο Βονιφάτιος B’ και ο Διόσκουρος. Ο δεύτερος όμως, ένα μήνα αργότερα, πέθανε.

5. Φ. E’ (1439-1448). Το κοσμικό του όνομα ήταν Αμαδέος και το 1416 ανακηρύχθηκε ανεξάρτητος δούκας από τον αυτοκράτορα Σιγισμούνδο. Διακρίθηκε ως σοφός και δίκαιος μονάρχης και εξασφάλισε στο κράτος του την ειρήνη. Το 1434 αποσύρθηκε σε ένα ερημητήριο, κοντά στη λίμνη της Γενεύης, και τις υποθέσεις του κράτους του τις ανέθεσε στον γιο του. Η σύνοδος της Βασιλείας, που καθαίρεσε τον πάπα Ευγένιο Δ’, ανακήρυξε πάπα τον Αμαδέο, ο οποίος αποδέχθηκε το αξίωμα με το όνομα Φ. E’. Στη διάρκεια της εννιάχρονης παπικής εξουσίας του δεν πήγε ποτέ στη Ρώμη και αυτός φαίνεται ότι ήταν ο λόγος που ένα μεγάλο μέρος των Ιταλών τον θεωρούσε αντίπαπα. Όταν, αργότερα, ο Ευγένιος πέθανε, ο Φ. παραιτήθηκε υπέρ του Νικολάου E’, που είχε εκλεγεί νόμιμα, και αποσύρθηκε και πάλι στο ερημητήριό του, όπου έναν χρόνο αργότερα πέθανε.

O πάπας Φήλιξ Δ ‘ (αριστερά), σε μεταγενέστερης εποχής τοιχογραφία.